Kredyt frankowy - Sąd Najwyższy za teorią dwóch kondykcji

Dnia 16 lutego 2021 r., Sąd Najwyższy w sprawie o sygnaturze III CZP 11/20 podjął uchwałę w sprawie frankowiczów. Zostało mu zadane pytanie, czy w przypadku uznania umowy kredytu indeksowanego za nieważną na skutek zawarcia w niej klauzul abuzywnych (niedozwolonych), gdy bezpodstawne wzbogacenie ma miejsce po obu stronach umowy, kredytobiorca może skutecznie domagać się od banku zwrotu świadczenia w postaci rat kapitałowo-odsetkowych zapłaconych w walucie polskiej lub w walucie obcej, w sytuacji gdy nie doszło do zwrotu przez kredytobiorcę wypłaconej przez bank kwoty kredytu w nominalnej wysokości. Pytanie sprowadza się do tego, czy w przypadku uznania umowy kredytu indeksowanego za nieważną, możliwe jest żądanie przez kredytobiorcę zwrotu zapłaconych rat, gdy nie spłacił jeszcze wartości samego udzielonego kredytu.

Jakie stanowisko zajął Sąd Najwyższy?

Sąd Najwyższy stwierdził, że niezależnie od tego czy doszło do spłaty nominalnej wysokości kredytu, kredytobiorca jest uprawniony do żądania zwrotu zapłaconych środkó pieniężnych jako świadczenia nienależnego. Oznacza to, że opowiedział się za tzw. teorią dwóch kondykcji.

Co to oznacza dla frankowiczów?

Uchwała ta nie wywołuje bezpośrednich skutków w każdej sprawie frankowej, a jedynie w tej konkretnej sprawie, w której Sądowi Najwyższemu zostało postawione powyższe pytanie. Jednakże należy zwrócić uwagę na wpływ orzecznictwa Sądu Najwyższego na stosowanie prawa przez sądy powszechne. Sąd Najwyższy stanowi autorytet w wykładni prawa, w związku z czym, przyznając ochronę frankowiczom, pośrednio wpływa na sądy powszechne, które powinny również dokonywać wykładni prawa na rzecz kredytobiorców. Potwierdzenie powyższej tendencji powinno znaleźć się w nadchodzącej Uchwale całego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego, zaplanowanej na dzień 25 marca 2021 r. Uchwała ta będzie miała moc zasady prawnej, w związku z czym jej znaczenie będzie istotne dla wszystkich osób uwikłanych w kredyt frankowy.