Odszkodowanie a zadośćuczynienie - jakie są różnice pomiędzy świadczeniami. Osoby poszkodowane w różnych zdarzeniach, zgłaszając do zakładu ubezpieczeń swoje roszczenia ujmują je zwykle całościowo jako odszkodowanie, chociaż domagają się także przyznania im odpowiedniej kwoty tytułem zadośćuczynienia.
Drugą często występują sytuacją jest zamienne używanie przez poszkodowanych terminów „odszkodowanie” i „zadośćuczynienie”. Pojęcia te znacznie się od siebie różnią i służą naprawieniu odmiennego rodzaju szkód, dlatego należy zwrócić uwagę na różnice pomiędzy tymi świadczeniami, aby następnie móc skutecznie ich dochodzić.
Czym jest odszkodowanie?
Odszkodowanie przybiera zwykle formę świadczenia pieniężnego (podobnie jak zadośćuczynienie). Odszkodowanie przysługuje osobie poszkodowanej, która doznała szkody majątkowej. Naprawienie szkody osobowej w przypadku odszkodowania będzie zatem polegało na zwrocie osobie poszkodowanej wszelkiego rodzaju kosztów, które pozostają w związku z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, jeżeli są niezbędne i celowe.Czym jest zadośćuczynienie
Zadośćuczynienie ma celu rekompensatę pieniężną za powstałą szkodę niemajątkową - krzywdę. Na krzywdę składają się cierpienia psychiczne i fizyczne, których doznała osoba pokrzywdzona w wyniku zdarzenia.
Odszkodowanie a zadośćuczynienie
Z powyższych uwag wynika, że odszkodowanie ma na celu zrekompensowanie szkody majątkowej, natomiast zadośćuczynienie służy wyrównaniu szkody niemajątkowej. Oznacza to, że świadczenia służą naprawieniu zupełnie odmiennej szkody. Należy pamiętać, że w niektórych przypadkach np. uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia wywołanego zdarzeniem takim jak wypadek samochodowy można dochodzić od osoby odpowiedzialnej zarówno odszkodowania, jak i zadośćuczynienia.
O rozmiarze należnego zadośćuczynienia pieniężnego powinien decydować w zasadzie rozmiar doznanej krzywdy: stopień cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywność i czas trwania, nieodwracalność następstw wypadku i inne podobne okoliczności.
Tak uznał Sąd Najwyższym w wyroku z dnia 27.02.2004 r., sygn. akt V CK 282/03
Kolejną istotną różnicą pomiędzy tymi dwoma instytucjami jest sposób ustalania ich wysokości. Zadośćuczynienie jest przyznawane w wysokości odpowiedniej, co powoduje, że do ocenie sądu jest pozostawiona kompetencja do ustalenia odpowiedniej wysokości tego świadczenia. W przypadku odszkodowania ustalanie jego wysokości jest znacznie łatwiejsze, gdyż opiera się na dowodach potwierdzających powstanie szkody majątkowej i jej wysokość.
Często zwraca się uwagę na fakultatywny charakter zadośćuczynienia. Zgodnie bowiem z przepisami Kodeksami cywilnego sąd może, a nie musi zasądzić odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia. Nie mniej jednak w przypadku powstania krzywdy niezwykle rzadko występują sytuacje, gdy sąd oddala powództwo o zasądzenie odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia. Odnośnie odszkodowania należy podkreślić, że jego zasądzenie jest obligatoryjne.