Klauzula 20.1 FIDIC niezgodna z polskim prawem

Na kanwie sporu o zapłatę wynagrodzenia z umowy o roboty budowlane, toczącego się przed Sądem Okręgowym w Warszawie (sygn. akt XXV C 647/11) Sąd wywiódł istotne wnioski odnośnie ważności klauzuli 20.1 Warunków Kontraktowych FIDIC warunkującej możliwość dochodzenia dodatkowych roszczeń przez wykonawcę. Mianowicie w uzasadnieniu wyroku z dnia 11.07.2012 r. wydanego w rzeczonej sprawie Sąd uznał, że klauzula ta w zakresie wyłączającym wykonawcy możliwość dochodzenia od zamawiającego roszczenia, na skutek uchybienia przez wykonawcę 28 dniowemu terminowi jego zgłoszenia inżynierowi, stanowi obejście prawa tj. przepisu art. 119 KC, przez co zgodnie z art. 58 § 1 KC jest nieważna.

Sąd podniósł, że treść klauzuli, na gruncie prawa polskiego stanowi niedopuszczalną umowną modyfikację instytucji przedawnienia i wprowadza dalej idące konsekwencje niż upływ terminu przedawnienia. Zgodnie bowiem z klauzulą 20.1 Warunków Kontraktowych FIDIC, w przypadku nieterminowego zgłoszenia roszczenia przez wykonawcę jego roszczenie wygasa, podczas gdy upływ terminu przedawnienia powoduje, że zobowiązanie przekształca się w naturalne. Zdaniem Sądu postanowienia komentowanej klauzuli nie znajdują również podstawy w kodeksowej zasadzie swobody umów, gdyż wprowadzanie umownych terminów zawitych jest wyłączone spod dyspozycji stron. W konsekwencji Sąd wskazuje, że klauzula 20.1 Warunków Kontraktowych FIDIC narusza bezwzględnie obowiązujące przepisy art. 117 § 1, art. 119 oraz przepis art. 353¹ KC.

Powyższy wyrok niewątpliwie otwiera furtkę do dochodzenia zapłaty wykonawcom, których roszczenia zostały odrzucone przez inżyniera na podstawie opisanej klauzuli.