Obowiązek odbioru dzieła

Klient kancelarii prawnej skierował do naszego radcy prawnego pytanie, czy jest zobowiązany do odbioru dostarczonego przez swojego kontrahenta dzieła, a jeżeli tak, to w jakim terminie dzieło powinien odebrać. Przedłożona przez klienta umowa nie zobowiązywała go w żaden sposób do odbioru dzieła, a tym bardziej nie wskazywała terminu, w którym dzieło powinno zostać odebrane. W zasadzie umowa nie normowała w żaden sposób zasad odbioru wykonanego dzieła.

Odpowiedzi na zadane pytanie można poszukiwać w przepisach art. 643 KC oraz art. 486 § 2 KC.

Zgodnie z pierwszym z powołanych przepisów zamawiający obowiązany jest odebrać dzieło, które wykonawca wydaje mu zgodnie ze swym zobowiązaniem. Treść cytowanego przepisu w sposób jednoznaczny wskazuje, że po stronie zamawiającego istnieje obowiązek odebrania dzieła. Obowiązek ten dotyczy jednakże jedynie działa, które wykonawca wydaje mu zgodnie ze swym zobowiązaniem. Oznacza to, że przedstawione do odbioru dzieło powinno być wykonane zgodnie z zawartą przez strony umową. W przypadku natomiast, gdy dzieło zostało wykonane w sposób nienależyty (sprzeczny z umową) zamawiający może odmówić dokonania odbioru. Powyższy pogląd został podzielony przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23.11.1998 r., sygn. akt II CKN 53/98.

Odnosząc się do terminu odbioru wskazać należy, że odbiór dzieła powinien nastąpić niezwłocznie po zaofiarowaniu dzieła zamawiającemu, chyba że dłuższy termin wynika z umowy lub jest uzasadniony charakterem podlegającego odbiorowi dzieła. W przypadku nieuzasadnionej odmowy dokonania odbioru wykonawca może zarzucić zamawiającemu zwłokę (zwłoka wierzyciela). Zgodnie z art. 486 § 2 KC wierzyciel dopuszcza się zwłoki, gdy bez uzasadnionego powodu bądź uchyla się od przyjęcia zaofiarowanego świadczenia, bądź odmawia dokonania czynności, bez której świadczenie nie może być spełnione, bądź oświadcza dłużnikowi, że świadczenia nie przyjmie. Jeżeli zamawiający odmawia dokonania odbioru, pomimo braku ku temu jakichkolwiek przeszkód to popada w zwłokę względem dłużnika. Konsekwencją takiego zachowania może być przyjęcie, że oddanie dzieła nastąpiło w chwili, w której jego odbiór przez zamawiającego był możliwy (tak np. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 07.10.2010 r., sygn. akt IV CSK 173/10).

Nieprecyzyjnie sformułowane postanowienia umowne mogą rodzić szereg różnego wątpliwości i nieporozumień. Radcy prawni z naszej kancelarii prawnej świadczą profesjonalną pomoc prawną z zakresu sporządzania i weryfikowania umów.