Odwołanie stanu zagrożenia epidemicznego – zasady pobytu cudzoziemców

W dniu 16 czerwca 2023 r. W Dzienniku Ustaw zostało ogłoszone rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego. Zgodnie z jego treścią, z dniem 1 lipca 2023 r. odwołuje się na obszarze Polski stan zagrożenia epidemicznego w związku z epidemią koronawirusa. Odwołanie tego stanu w istotny sposób wpływa na sytuację cudzoziemców, którzy przebywali w Polsce na podstawie przepisów tzw. specustawy covid¹.

Poniżej zamieszczamy omówienie związanych z tym zmian.

1. Termin na złożenie wniosku o pobyt

Zgodnie z art. 15z specustawy covid, jeżeli termin na złożenie wniosku o pobyt wypadał w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, termin ten ulegał przedłużeniu do upływu 30 dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni.

W związku z powyższym, cudzoziemcy, którzy do tej pory jeszcze nie złożyli wniosków pobytowych, mogą to zrobić najpóźniej do 31 lipca 2023 r. Jeżeli cudzoziemiec przebywał w Polsce już bez ważnego tytułu pobytowego (np. przekroczył dopuszczalny okres pobytu w ruchu bezwizowym), również do 31 lipca 2023 r. powinien złożyć wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt, aby zalegalizować swój pobyt w okresie, w którym nie posiadał już ważnego tytułu pobytowego.

2. Ważność wizy krajowej oraz zezwoleń na pobyt czasowy

Jak stanowi art. 15zd specustawy covid, jeżeli ostatni dzień okresu pobytu cudzoziemca na podstawie wizy krajowej lub zezwolenia na pobyt czasowy przypadał w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, okres pobytu na podstawie tej wizy oraz okres ważności tej wizy, a także okres ważności zezwolenia na pobyt czasowy ulegał przedłużeniu z mocy prawa do upływu 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni.

Ponownie, do 31 lipca 2023 r. cudzoziemcy powinni złożyć do właściwych urzędów wojewódzkich wnioski o udzielenie zezwoleń na pobyt czasowy lub uzyskać nowe wizy.

3. Przedłużenie legalności pobytu na podstawie innej niż wiza krajowa lub zezwolenie na pobyt czasowy

Zgodnie z art. 15z¹ specustawy covid, w przypadku cudzoziemca, który w dniu 14 marca 2020 r. przebywał na terytorium Polski:

• na podstawie wizy Schengen,

• na podstawie wizy wydanej przez inne państwo obszaru Schengen,

• na podstawie dokumentu pobytowego wydanego przez inne państwo obszaru Schengen,

• w ramach ruchu bezwizowego,

• na podstawie wizy długoterminowej wydanej przez inne państwo członkowskie Unii Europejskiej niebędące państwem obszaru Schengen, jeżeli zgodnie z przepisami prawa Unii Europejskiej uprawnia ona do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

• na podstawie dokumentu pobytowego wydanego przez inne państwo członkowskie Unii Europejskiej niebędące państwem obszaru Schengen, jeżeli zgodnie z przepisami prawa Unii Europejskiej uprawnia ona do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

jego pobyt na terytorium Polski uważa się za legalny od dnia następującego po ostatnim dniu legalnego pobytu do upływu 30. dnia następującego po dniu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii – tj. do dnia 31 lipca 2023 r.

4. Zasady pobytu obywateli Ukrainy

Z uwagi na konflikt zbrojny na Ukrainie i wprowadzone w związku z nim w Polsce przepisy prawa², w odmienny sposób kształtuje się sytuacja obywateli Ukrainy.

Obywatele Ukrainy, którzy przybyli legalnie na terytorium Polski od dnia 24 lutego 2022 r. w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa aktualnie mogą przebywać w Polsce legalnie z mocy prawa do dnia 4 marca 2024 r. Jednocześnie, posiadając PESEL oraz aplikację mobilną mObywatel i moduł diia.pl – mogą na podstawie tego elektronicznego dokumentu i ważnego paszportu przekraczać granicę.

Do 4 marca 2024 r. wobec obywateli Ukrainy przedłużeniu ulegają także:

• okres ważności wizy krajowej,

• okres ważności zezwolenia na pobyt czasowy,

• okres legalnego pobytu na podstawie m.in. wizy Schengen, karty pobytu wydanej przez inne państwo Unii Europejskiej oraz w ramach ruchu bezwizowego.

5. Okres dobrowolnego powrotu cudzoziemca

W specustawie covid zawarto także przepis, zgodnie z którym jeżeli ostatni dzień terminu dobrowolnego powrotu określony w decyzji o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu wypadał w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, termin ten ulegał przedłużeniu do upływu 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni.

W związku z powyższym, cudzoziemcy, którzy otrzymali zobowiązanie do powrotu, ale przebywali w Polsce z uwagi na przedłużony termin do powrotu, powinni najpóźniej 31 lipca 2023 r. opuścić terytorium Polski, zgodnie z decyzją.

Powyższe nie dotyczy obywateli Ukrainy, dla których termin powrotu został przedłużony do 4 marca 2024 r.

Cudzoziemcy, którzy planują dalszy pobyt w Polsce, powinni zweryfikować swoją aktualną sytuację. Do 31 lipca 2023 r. mają czas, aby złożyć odpowiednie wnioski w zakresie legalizacji pobytu.