We wcześniejszym wpisie radca prawny omówił pojęcie nieuczciwej praktyki rynkowej oraz rodzaje takich praktyk. Celem przypomnienia, praktyka rynkowa stosowana przez przedsiębiorców wobec konsumentów jest nieuczciwa, jeżeli jest sprzeczna z dobrymi obyczajami i w istotny sposób zniekształca lub może zniekształcić zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta przed zawarciem umowy dotyczącej produktu, w trakcie jej zawierania lub po jej zawarciu. Za nieuczciwe praktyki rynkowe uznaje się w szczególności praktyki rynkowe wprowadzające w błąd oraz agresywne praktyki rynkowe.

Przykłady praktyk rynkowych wprowadzających w błąd

W ustawie wyróżnione zostały praktyki rynkowe wprowadzające w błąd, które w każdych okolicznościach są nieuczciwe. Są to m. in.:

1) podawanie przez przedsiębiorcę informacji, że zobowiązał się on do przestrzegania kodeksu dobrych praktyk, jeżeli jest to niezgodne z prawdą. Kodeks dobrych praktyk to dobrowolny (nie ustawowy) zbiór zasad postępowania przedsiębiorców, którzy zobowiązali się do ich przestrzegania, a kodeksy dobrych praktyk mogą być ustanawiane przez członków konkretnej branży i obowiązywać uczestników tej branży, którzy do kodeksu przystąpili,

2) posługiwanie się certyfikatem, znakiem jakości lub równorzędnym oznaczeniem, nie mając do tego uprawnienia. Mogą być to certyfikaty wydawane przez organy państwowe, ale też podmioty prywatne),

3) twierdzenie, że kodeks dobrych praktyk został zatwierdzony przez organ publiczny lub inny organ, jeżeli jest to niezgodne z prawdą,

4) reklama przynęta, która polega na tym, że przedsiębiorca reklamuje, celem sprzedaży, określony towar, którego w rzeczywistości nie ma i nie będzie w stanie uzyskać,

5) reklama przynęta i zamiana, polegająca na propozycji nabycia towaru, a następnie odmowie pokazania konsumentom reklamowanego produktu lub odmowie przyjęcia zamówień na produkt lub dostarczenia go w racjonalnym terminie lub demonstrowaniu wadliwej próbki produktu, z zamiarem promowania innego produktu,

6) twierdzenie przez przedsiębiorcę, że produkt będzie dostępny jedynie przez ograniczony czas lub na określonych warunkach przez ograniczony czas, jeżeli nie jest to zgodne z prawdą, w celu nakłonienia konsumenta do zakupu w pośpiechu,

7) przedstawienie konsumentom wynikających z mocy prawa uprawnień jako cechę wyróżniającą ofertę przedsiębiorcy (np. reklamowanie przez przedsiębiorcę jego oferty jako zawierającej prawo do odstąpienia od umowy w terminie 14 dni bez podania przyczyny – gdy w rzeczywistości prawo to przysługuje wszystkim konsumentom), Ustawa wyróżnia jeszcze kilka przykładów praktyk rynkowych wprowadzających w błąd, które w każdych okolicznościach są nieuczciwe.

Agresywne praktyki rynkowe

Nieuczciwymi praktykami rynkowymi w każdych okolicznościach są następujące agresywne praktyki rynkowe:

1) wywoływanie wrażenia, że konsument nie może opuścić pomieszczeń przedsiębiorcy bez zawarcia umowy,

2) składanie wizyt w miejscu zamieszkania konsumenta, ignorując prośbę konsumenta o jego opuszczenie lub zaprzestanie takich wizyt, z wyjątkiem egzekucji umowy,

3) uciążliwe i niewywołane działaniem albo zaniechaniem konsumenta nakłanianie do nabycia produktów przez telefon, faks, pocztę elektroniczną lub inne środki porozumiewania się na odległość, z wyjątkiem egzekucji umowy,

4) umieszczanie w reklamie bezpośredniego wezwania dzieci do nabycia reklamowanych produktów lub do nakłonienia rodziców lub innych osób dorosłych do kupienia im reklamowanych produktów,

5) żądanie natychmiastowej lub odroczonej zapłaty za produkty bądź zwrotu lub przechowania produktów niezamówionych przez konsumenta,

6) wywoływanie wrażenia, że konsument uzyska bezwarunkowo lub po wykonaniu określonej czynności nagrodę lub inną korzyść, gdy w rzeczywistości nagroda lub inna korzyść nie istnieje lub uzyskanie nagrody lub innej porównywalnej korzyści uzależnione jest od wpłacenia przez konsumenta określonej kwoty pieniędzy lub poniesienia innych kosztów.

Podsumowanie

Jak widać, ustawodawca wyróżnił wiele praktyk przedsiębiorców, które mogą zostać uznane za nieuczciwe. Powyższe opracowanie nie wyróżnia wszystkich ze sformułowanych w ustawie praktyk, ale pozwala nam na uzyskanie pewnego obrazu, jak kształtują się przepisy prawa w tym zakresie. W dochodzeniu roszczeń na powyższych podstawach może przydać się pomoc fachowego pełnomocnika, który w odpowiedni sposób sformułuje żądanie i uzasadnienie. Niewykluczone, że sprawa może trafić do sądu, więc w tym przypadku pomoc profesjonalisty może okazać się uzasadniona.